غذای ماهی آب شیرین
غذای ماهی آب شیرین : غذا و تغذیه ماهیان یکی از مهمترین و موثرترین مورد در رشد و نمو ،رنگ امیزی،تکثیر و … ماهی میباشد لذا با وجود اینکه ماهیان موجودات کم توقعی هستند و اکثر غذاهایی که در اختیارشان بگذارید را میخورند ولی برای داشتن ماهیان زیبا،شاداب و قوی باید تغذیه انها را مورد توجه قرار دهید. و احتیاجات ماهیان خود را از لحاظ تغذیه بفهمید برای همین منظور در این بخش به معرفی انواع غذاها و کاربرد ان میپردازیم
انواع غذای ماهی آب شیرین :
۱- غذاهای خشک
۲- غذاهای زنده
۳- غذاهای فریز شده
غذاهای خشک : از سایر غذاها استفاده ی بیش تری دارند که اغلب آنها سرشار از ویتامین هستند . بیش تر آنها به شکل پولکی ، قرصی و گلوله ای ساخته می شوند که اگر به دور از رطوبت و نور نگهداری شوند ، مدت زیادی قابل نگهداری هستند .
۱- پولکی : غذایی لایه لایه می باشد که به رنگ های مختلف وجود داشته و بیش تر به عنوان مکمل غذا به کار می رود و به تنهایی ارزش زیادی ندارد ؛ به این معنی که این غذا تنها دارای مقدار کمی پروتئین برای متعادل نگهداشتن وزن ماهی ها بوده و در رشد آنها تاثیر بالایی ندارد . هر رنگ پولکی هم نشانه ی مقدار مشخصی پروتئین می باشد که معمولاً روی جعبه های آنها ذکر شده است .
نکته : از پولکی بیش تر برای تغذیه ی زنده زاها استفاده می شود .
۲- غذاهای گلوله ای : همانطور که از اسمشان پیداست ، بیش تر به شکل گلوله بوده که معروفترین آنها لوفاک می باشد .
لوفاک : غذایی قهوه ای و دانه دانه که بوی ماهی مانده می دهد و سرشار از پروتئین ( حدود ۵۰ % پروتئین ) است . چندین نوع لوفاک در بازار وجود دارد که لوفاک های روشن رنگ ، روی آب می مانند ولی لوفاک های پر رنگ ، معمولاً به ته آب فرو می روند . این غذا تقریباً مورد پسند تمام ماهی ها بوده و برای تغذیه ی اغلب آنها ( چه گیاهخوار و چه گوشتخوار ) مناسب است .
غذاهای رنگی : همانند لوفاک بوده با این تفاوت که نسبت به لوفاک از پروتئین کمتری ( حدود ۳۵ % ) برخوردار بوده و بیش تر به رنگ های قرمز و سبز موجود است . این غذا یکی از مناسب ترین منابع تغذیه برای گلد فیش ها و گیاهخوارانی که از روی آب تغذیه می کنند ، محسوب می شود .
مغز میگو : دانه های ریز نارنجی رنگی که سرشار از پروتئین بوده و به تنهایی قادر به تامین مواد معدنی مورد نیاز ماهی میباشد .
۳- غذاهای قرصی : بیش تر این غذاها با نام پروتئین عرضه می شوند که اغلب از خزه دریایی ( جلبک ) ساخته می شوند . این غذا بیش تر به عنوان مکمل پروتئینی برای زنده زاها به کار می رود ولی برای تغذیه ی گیاهخوارانی مثل کوریدوراس و کت فیش هم استفاده می شوند .
۴- کرم های منجمد شده : از بهترین منابع پروتئین به شمار می روند که با فشرده کردن کرم هایی چون کرم خاکی ساخته می شوند . از رایج ترین کرم های منجمد شده ، می توان به کرم فشرده و کرم قرمز اشاره کرد .
کرم فشرده : کرم های سفید منجمد شده که به صورت مکعب هایی وجود داشته و برای تغذیه ماهی ها می توان آنها را به شیشه چسبانده و یا به صورت پودر شده استفاده کرد .
کرم قرمز ( خونی ) : کرم های قرمز یا خونی یکی از گونه های کرم خاکی هستند که در بازار به صورت منجمد وجود دارند . این نوع هم سرشار از پروتئین بوده و در سلامتی و رشد ماهی ها نقش بسیار زیادی دارد .
۵- تخم میگو : با حدود ۶۰ % پروتئین ، یکی از بهترین غذاهای منجمد به حساب می رود که تقریباً رایج ترین غذا برای تغذیه انواع بچه ماهی ها می باشد .
البته ماهی ها خیلی راغب به تغذیه با تخم میگو به صورت خشک نیستند ولی اگر به صورت زنده مورد تغذیه ی آبزیان قرار گیرند ، بسیار مورد پسندشان بوده و اثری از آنها در آب باقی نمی گذارند .
نحوه زنده کردن تخم میگوی منجمد : ابتدا در یک تانک یا ظرف شیشه ای مقداری آب بدون کلر ریخته و با استفاده از آبگرمکن دمای آن را روی ۳۰ درجه سانتیگراد ثابت نگه دارید . سپس علاوه بر قرار دادن یک سنگ هوا در تانک ، به ازای هر لیتر ۲ قاشق سوپخوری در آب نمک بریزید . ( بهتر است از نمک دریایی استفاده شود که هیچ افزودنی مضری ندارد . )
ابتدا مقداری از تخم های منجمد را حدود یک ساعت در آب تازه قرار داده تا رطوبت آنرا فرا گیرد ، سپس آنها را به تانک بریزید . دقت داشته باشید محلی که تخم ها در آن قرار دارند باید روشن باشد ، چون در غیر اینصورت بیش تر تخم ها خراب می شوند .
پس از ۴۸ ساعت بچه میگو ها از تخم در می آیند که برای تغذیه بچه ماهی ها آماده اند .
نحوه تغذیه بچه ماهی ها با تخم میگوی زنده : پس از در آمدن بچه ها از تخم ، پمپ هوا را خاموش کرده و در حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه یک چراغ قوه در کنار یکی از گوش های تانک قرار دهید . مشاهده می کنید که بچه میگو ها به طرف روشنایی شنا کرده و در آن قسمت جمع می شوند .
در این حالت می توان با استفاده از سرنگ مقداری از آنها را گرفت و سیس روی تکه ای پارچه ضخیم که روی یک لیوان قرار دارد ریخت تا از آب جدا شوند . در این حالت به آرامی آنها را به تانک ریخته تا بچه ماهی ها از آن تغذیه کنند . این مقدار برای تغذیه ۶۰ تا ۱۰۰ بچه ماهی کافی بوده و هر بچه ماهی حداقل در روز به دو بار تغذیه بدین وسیله نیازمند است .
غذاهای زنده :یکی از رایج ترین غذاهای گوشتخواران به شمار رفته که لذیذ ترین غذای آنها هم محسوب می شود و استفاده از این غذاها سبب رشد و سلامتی آنها می شود .
۱- ماهی زنده : مورد تغذیه ی بیش تر گوشتخوران قرار گرفته و معمولاً از ماهی های ریز رودخانه به این منظور استفاده می کنند . البته بچه های زنده زاها به خصوص گوپی هم دارای چنین کاربردی بوده و معمولاً برای تغذیه ی آنجل ها مورد استفاده قرار می گیرند .
تذکر : هرگز ماهیتان را با ماهی مرده تغذیه نکنید تا عامل مرگ آن ماهی ، سبب مرگ ماهی شما نشود .
۲- کرم خاکی : سبب تقویت رنگ ماهی ها شده و غذای مورد علاقه ی بیشتر گوشتخواران و گلد فیش ها محسوب می شود .
نکته : قبل از تغذیه ی ماهی ها با کرم خاکی ، آنرا کاملاً با آب بشویید .
چون در همه ی فصول نمی توان در جاهایی مانند باغچه به جستجوی کرم های خاکی پرداخت ؛ می توان آنها را جداگانه پرورش داده و سپس به عنوان غذای ماهی ها مورد استفاده قرار داد .
نحوه ی نگهداری و تکثیر کرم خاکی : ابتدا تعدادی کرم خاکی از باغچه یا محلی که دارای خاک مرطوب است پیدا کرده و سپس آنها را در یک جعبه که در آن مقداری خاک مرطوب است قرار دهید .
سپس مقداری از جعبه را درون آب قرار دهید تا خاک ها مرطوب باقی بمانند .
پس از گذشت مدتی ، چون کرم های خاکی دو جنسه بوده و نیاز به نر و ماده ندارند ؛ تکثیر شده و به تعداد مورد نظر شما خواهند رسید .
نکته : برای جلوگیری از خشک شدن خاک که سبب مرگ کرم های خاکی می شود ، هر روز مقداری آب را روی لایه های بالایی خاک بریزید .
۳- لارو پشه : کرم های ریز سفید رنگی بوده که به تسریع در رشد بچه ماهی ها کمک می کنند .
لارو ها معمولاً در بدن پشه ماده و یا پس از تخم ریزی حاصل می شوند که پس از شستشوی آنها می توان ؛ از آنها برای تغذیه ی ماهی ها استفاده کرد .
۴- دافنی ( کک آبی ) : حشره های ریزی ( ۳- ۲.۵ سانتیمتر ) که در دریاچه ها و یا جاهایی که مقداری آب مدت زیادی ساکن است رشد یافته و می توانند به عنوان یک تنوع در غذای ماهی ها محسوب شوند .
چون دافنی ها در آب گرم از بین می روند بیش تر در فصل بهار و پاییز در آب های سرد یافت می شوند .
۵- کرم های ریز ( کرم پروانه درخت بید ) : به دلیل ریز تر بودن از تخم میگو ، مورد تغذیه ی بچه ماهی های بسیار ریز قرار می گیرند .
نحوه ی تولید کرم پروانه بید : ابتدا درون یک لگن پر از کره نباتی مانده مقداری بلغور جو ریخته و به اندازه ی مورد نیاز ، آب داغ را به این ترکیب اضافه کنید . ( بطوریکه خمیر شود . )
سپس برای مدتی اجازه دهید تا سرد شود و پس از یک روز آنرا کاملاً با هم مخلوط کنید . دو تا سه روز بعد کم کم ، کرم ها رشد کرده و برای تغذیه آماده می شوند .
نکته : پس از مخلوط کردن آنها ، روی آنها را پوشانده ولی چند روزنه در آن قرار دهید تا تبادل هوا بین محیط و ظرف صورت گیرد .
۶- Parmecium : بزرگترین باکتری تک سلولی می باشد ، که با چشم قابل رویت نیست ولی برای رشد ماهی ها ( به خصوص گیاهخواران ) بسیار موثر است .
Parmecium ابتدا باکتری های کوچک موجود در آب را خورده و سپس ماهی ها از آن تغذیه می کنند .
روش تهیه باکتری Parmecium : ابتدا در یک بطری پر از آب بدون کلر ، مقداری خیار خرد شده بریزید . سپس در بطری را بسته و چند روزنه برای تبادل هوا در آن قرار دهید . برای چند هفته ، بطری را در جای گرم قرار دهید تا باکتری ها در آب رشد کنند .
پس از این مدت می توان مقداری از آب بطری را به تانک منتقل کرده تا باکتری ها در تانک هم تکثیر یابند .
نکته : در صورتی که خیار های خرد شده در آب کلر دار قرار گیرند ، تمام باکتری ها نابود شده و در نتیجه خراب می شود .
۷- کرم گیلاس : کرم های سفید رنگی بوده که معمولاً درون گیلاس های رسیده قابل مشاهده هستند . این کرم ها را می توان پس از شستشوی کامل برای تغذیه ی ماهی ها به تانک منقل کرد .
۸- میگو : بی شک میگو یکی از قوی ترین منابع پروتئین به شمار می رود که می توان از این منبع پروتئین برای افزایش سرعت رشد ماهی ها بهره برد .
تذکر : تنها قسمت های نرم بدن میگو را به ماهی ها داده ، و از قسمت های سخت آن استفاده نکنید .
غذاهای فریز شده :بیش تر غذاهای زنده را ، چون مدت زیادی قابل به نگهداری نیستند می توان فریز کرده تا در فصول دیگر هم قادر به مصرف باشند .
۱- جگر و دل گاو ، گوسفند و مرغ : سرشار از پروتئین بوده که می توان پس از فریز کردن ، در هفته چند بار ماهی ها را با آن تغذیه کرد .
نکته : دقت داشته باشید در هر بار تغذیه ، مقدار کافی جگر یا دل به ماهی ها دهید تا سبب نفخ آنها نشود .
تذکر : هرگز یخ غذای فریز شده را توسط آب گرم ، ذوب نکرده و اجازه دهید کم کم با هوای خارج هم دما شود .
۲- دل گاو فریز شده : امروزه با پیشرفت تکنولوژی دسترسی به مواد مورد نیاز هم سریع و راحت تر شده ، تا جایی که دیگر لازم نیست دل گاو را منجمد کرده و می توان از دل گاو فریز شده که به شکل پولکی ساخته شده به این منظور استفاده کرد .
۳- کرم قرمز ( خونی ) منجمد : کرم های قرمز ( خونی ) را هم می توان منجمد کرده و در مواقع نیاز ، از آنها استفاده کرد .
۴- دافنی منجمد : معمولاً دافنی ها مدت بسیار کمی زنده می مانند و در همه ی فصول هم یافت نمی شوند ؛ که می توان در فصول بهار و پاییز که فراوانند ، آنها را منجمد کرده و در سایر فصل ها مورد استفاده قرار داد .
نکته : دافنی فریز شده در بازار موجود می باشد که برای ساکنان شهر ها طراحی شده است .
۵- کرم خاکی فریز شده : به دلیل کمیاب بودن کرم های خاکی در فصول سرد و اهمیت آن در تغذیه ماهی ها ؛ امروزه کرم های خاکی فریز شده در بازار موجود است که جانشینی برای کرم های خاکی زنده می باشد .
۶- میگو : همانطور که گفته شد میگو سرشار از پروتئین بوده و از این رو به چندین شکل مختلف ( تخم میگو ، مغز میگو ، میگوی زنده و … ) مورد استفاده قرار می گیرد . اما تولید هر کدام نیاز به مراقبت ها و صرف زمان زیادی دارد ؛ که به جای آنها می توان از میگوی فریز شده استفاده کرد .
تذکر : هرگز ماهی زنده ای که بدون دخالت شما ، در آب مرده است را فریز نکرده و به ماهی ها ندهید .
چند غذای ویژه برای ماهی آب شیرین :
۱- برای تغذیه گلد فیش ها می توان از مقدار کمی سیب زمینی آب پز شده و سبزیجات پخته شده ( به مقدار کم ) استفاده کرد .
۲ – غذایی مخصوص گوشتخواران : یک تکه دل گاو ، یک تکه جگر مرغ ، میگو ، آرد جو و مقدار کمی نخود فرنگی یا کاهو پخته شده را در یک کیسه بریزید . سپس آنها را کاملاً با هم مخلوط کرده و پس از آن به تانک منتقل کنید .
نکته : اگر در جگر یا دل مورد استفاده ، تکه ای از چربی ملاحظه شد ، آنرا جدا کرده و سپس با سایر غذاها مخلوط کنید .
غذاهایی که نباید به ماهی ها ی آب شیرین داده شود :
۱- چربی حیوانات ۲- ادویه ۳- نان ۴- گوشت سفید یا قرمز
مواد لازم برای تهیه غذای ماهی آب شیرین از دل گاو :
دل گاو ۱ عدد
۲۵۰ گرم اسفناج آب پز
۲۵۰ گرم میگو
سبوس گندم
ژلاتین
پودر سیر (اختیاری)
چربی های دل را بخوبی تمیز کنید و سیاهرگ های آن را جدا کنید.این کار در صورتی که دل کمی یخ زده باشد راحت تر خواهد بود.دل را تکه تکه کنید و بصورت مکعب های ۲ سانتیمتری تقسیم کنیدتا کار غذا ساز شما را راحت کند.تکه های دل را داخل مخلوط کن یا غذا ساز بریزید.دل را تا زمانی که تکه ی بزرگی دیده نشود خرد کنید.ولی هرگز آن ها را بصورت مایع و یا خمیری شکل در نیاورید.زیرا ماهی ها به ساختار فیبری گوشت نیاز دارند.حال گوشت ها را در ظرف جداگانه ای بریزید.
کمی میگو رابپزید(خیلی کم) و سپس داخل غذا ساز بریزیدو خرد کنید. اسفناج ( آب پز ) را آب کشی کنید و به میگوی ریز ریز شده اضافه کنید.یک فنجان از سبوس گندم به مخلوط میگو و اسفناج اظافه کنید و هم بزنید.بعد از اینکه خوب مخلوط کردید این مخلوط را کنار بگذارید. ۱۵ گرم ژلاتین را به آب داغ اضافه کنید تا ژلاتین ور بیاید.
ژلاتین،مخلوط میگو و دل را مخلوط کنید و برای ۵ دقیقه به حال خود بگذارید. با یک قاشق بزرگ مواد حاصل را در پاکت فریزر بریزید ولی خیلی پر نکنید.بسته ها را در فریزر قرار دهید.
برای استفاده بسته را از فریزر بیرون بیاورید و به تکه های مناسب تقسیم کنید و داخل آکواریوم بیندازید.
